دیسک کمر در مشهد و درمان آن
دیسک کمر: دلایل شکل گیری عارضه دیسک کمر، درمان و هزینه
دیسک کمر یکی از شایع‌ترین مشکلات مربوط به ستون فقرات است که می‌تواند باعث درد و ناتوانی در افراد شود. این مشکل معمولاً ناشی از فشار بر روی عصب‌های کمر و یا پارگی دیسک‌های بین مهره‌ای است. در این مقاله به بررسی علل دیسک کمر، روش‌های درمان آن و هزینه‌های مربوط به عمل جراحی دیسک کمر می‌پردازیم.
این مقاله توسط دکتر سعید حیدرپور خانقاه، متخصص و جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات نوشته شده است.
دیسک کمر چیست؟
دیسک‌های کمر، ساختارهایی نرم و ژله‌ای هستند که بین مهره‌های کمر قرار دارند و به عنوان ضربه‌گیر عمل می‌کنند. این دیسک‌ها از دو قسمت تشکیل شده‌اند: لایه خارجی سخت (آنولوس فیبروزوس) و بخش داخلی نرم (نوکلئوس پولپوس). هنگامی که دیسک دچار آسیب یا پارگی شود، می‌تواند به عصب‌های نزدیک فشار وارد کرده و باعث درد و علائم دیگر شود.
علل ایجاد دیسک کمر
پیری و فرسودگی طبیعی
با افزایش سن، دیسک‌ها به تدریج آب خود را از دست می‌دهند و خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند. این فرایند طبیعی باعث می‌شود دیسک‌ها ضعیف‌تر و مستعد آسیب‌دیدگی شوند.
صدمات و آسیب‌ها
آسیب‌های ناشی از تصادف، سقوط یا حرکات ناگهانی می‌توانند به دیسک‌ها فشار وارد کنند و باعث ایجاد پارگی یا بیرون‌زدگی دیسک شوند.
عوامل ژنتیکی
برخی افراد به دلایل ژنتیکی مستعد مشکلات دیسک هستند. اگر در خانواده شما سابقه دیسک کمر وجود دارد، احتمال بروز این مشکل در شما نیز افزایش می‌یابد.
وزن زیاد
اضافه وزن می‌تواند فشار زیادی به ستون فقرات و دیسک‌ها وارد کند. این فشار اضافی می‌تواند باعث تسریع فرسودگی و آسیب‌دیدگی دیسک‌ها شود.
فعالیت‌های بدنی نادرست
حرکات نادرست در حین ورزش یا کار، مانند بلند کردن اجسام سنگین بدون استفاده از تکنیک مناسب، می‌تواند به دیسک‌ها آسیب برساند.
نشستن طولانی‌مدت
افرادی که به مدت طولانی نشسته و فعالیت فیزیکی کمی دارند، بیشتر در معرض خطر دیسک کمر قرار دارند. نشستن به مدت طولانی می‌تواند به فشار بر روی دیسک‌ها منجر شود.
استرس و فشارهای روانی
استرس می‌تواند منجر به تنش‌های عضلانی شود که این خود می‌تواند به درد و مشکلات دیسک کمر منجر گردد.
بالا رفتن سن
افزایش سن به عنوان یکی از بزرگترین عوامل خطر برای دیسک کمر شناخته می‌شود.
جنسیت
مردان بیشتر از زنان در معرض دیسک کمر قرار دارند.
تاثیر شغل
مشاغلی که نیاز به بلند کردن اجسام سنگین دارند یا نشستن طولانی‌مدت دارند، ریسک بالاتری برای دیسک کمر دارند.
فعالیت ورزشی
عدم فعالیت بدنی و ورزش می‌تواند به ضعف عضلات پشتی و دیسک‌ها منجر شود.
علائم دیسک کمر
علائم دیسک کمر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درد کمر: درد شدید و مداوم در ناحیه کمر.
درد سیاتیک: درد منتشر شده به پاها که به علت فشار بر عصب سیاتیک رخ می‌دهد.
ضعف عضلانی: ضعف در پاها و ناتوانی در حرکت.
حساسیت و گزگز: احساس سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی در پاها.
درمان دیسک کمر
درمان دیسک کمر می‌تواند بسته به شدت مشکل متفاوت باشد. برخی از روش‌های درمانی شامل:
درمان‌های غیرجراحی
استراحت:
استراحت کافی و کاهش فعالیت‌های فیزیکی می‌تواند به بهبود درد کمک کند.
فیزیوتراپی:
تمرینات خاص تحت نظر فیزیوتراپیست می‌تواند به تقویت عضلات کمر و کاهش درد کمک کند.
دارو:
مصرف مسکن‌ها و داروهای ضد التهابی می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.
تزریق استروئید:
تزریق استروئید به ناحیه آسیب‌دیده می‌تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند.
ورزش برای دیسک کمر
اهمیت ورزش برای دیسک کمر
ورزش‌های مناسب می‌توانند به بهبود وضعیت دیسک کمر کمک کنند و تاثیرات مثبتی بر درد، قدرت عضلات و انعطاف‌پذیری داشته باشند. از آنجا که دیسک‌های کمر نقش حیاتی در پشتیبانی از ستون فقرات دارند، تقویت عضلات اطراف آن‌ها می‌تواند به کاهش فشار بر روی دیسک‌ها کمک کند. همچنین، ورزش‌هایی که به افزایش انعطاف‌پذیری و تعادل کمک می‌کنند، می‌توانند از بروز آسیب‌های بیشتر پیشگیری نمایند.
اصول کلی ورزش برای دیسک کمر
قبل از شروع هر برنامه ورزشی، بیماران دیسک کمر باید با پزشک یا فیزیوتراپ خود مشورت کنند. برخی از اصول کلی که باید در نظر گرفته شوند عبارتند از:
انتخاب ورزش‌های سبک و غیرمفصل: ورزش‌هایی که فشار زیادی به کمر وارد نکنند، مانند شنا، پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و تمرینات اصلاحی.
تمرینات تقویتی: تقویت عضلات مرکزی بدن (Core) می‌تواند به پشتیبانی از ستون فقرات کمک کند. عضلاتی مانند عضلات شکم، کمر و لگن نقش مهمی در حمایت از دیسک‌های کمر دارند.
آرام و تدریجی: شروع با تمرینات سبک و افزایش تدریجی شدت و مدت زمان ورزش می‌تواند از بروز آسیب‌های جدید جلوگیری کند.
تمرینات مفید برای دیسک کمر
در ادامه، به برخی از تمرینات مفید برای تقویت عضلات کمر و کاهش درد دیسک اشاره می‌کنیم:
حرکت پل (Bridge)
این حرکت به تقویت عضلات کمر، شکم و لگن کمک می‌کند. برای انجام این حرکت:
- به پشت دراز بکشید و زانوها را خم کنید.
- پاها را به اندازه عرض شانه از هم باز کنید.
- با فشار دادن پاشنه‌ها به زمین، لگن خود را بالا ببرید تا بدن شما به صورت یک خط مستقیم از شانه تا زانو درآید.
- چند ثانیه در این وضعیت بمانید و سپس به آرامی پایین بیاورید.
- این حرکت را ۱۰-۱۵ بار تکرار کنید.
تمرینات کمر به سمت عقب (Back Extensions)
این تمرینات به تقویت عضلات کمر کمک می‌کنند و می‌توانند فشار بر روی دیسک‌های کمر را کاهش دهند. برای انجام این تمرین:
- به شکم بخوابید و دست‌ها را در کنار بدن یا پشت سر قرار دهید.
- به آرامی سر و بالاتنه خود را از زمین بلند کنید و سعی کنید کمر را کمی به سمت عقب خم کنید.
- به مدت ۵-۱۰ ثانیه در این وضعیت بمانید و سپس به وضعیت اولیه برگردید.
- این حرکت را ۸-۱۲ بار تکرار کنید.
تمرینات کششی عضلات همسترینگ
کشیدن عضلات همسترینگ می‌تواند به کاهش فشار بر روی کمر کمک کند. برای انجام این حرکت:
- روی زمین بنشینید و یک پا را صاف در جلو قرار دهید.
- با دقت به سمت جلو خم شوید و تلاش کنید انگشتان پا را با دست خود لمس کنید.
- این کشش را برای ۲۰-۳۰ ثانیه نگه دارید و سپس به آرامی تغییر وضعیت دهید.
- این حرکت را برای هر دو پا تکرار کنید.
پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری
پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری از ورزش‌های کم-impact هستند که می‌توانند به تقویت عضلات کمر و کاهش درد کمک کنند. پیاده‌روی روزانه ۲۰-۳۰ دقیقه‌ای یا دوچرخه‌سواری بر روی دستگاه ثابت می‌تواند به بهبود شرایط دیسک کمر کمک کند.
یوگا و پیلاتس
حرکات یوگا و پیلاتس برای انعطاف‌پذیری و تقویت عضلات کمر بسیار مفید هستند. برخی از وضعیت‌های یوگا مانند “کامل‌سازی پل” (Bridge Pose) و “سگ به پایین” (Downward Dog) می‌توانند به کاهش فشار بر روی دیسک‌ها و افزایش قدرت و انعطاف‌پذیری عضلات کمر کمک کنند.
ورزش و تمرینات اصلاحی می‌توانند نقش مهمی در بهبود وضعیت افراد مبتلا به دیسک کمر ایفا کنند. تقویت عضلات کمر، شکم و لگن، افزایش انعطاف‌پذیری و انجام تمرینات مناسب، می‌تواند به کاهش درد و پیشگیری از آسیب‌های بیشتر کمک کند. با این حال، انجام تمرینات ورزشی باید تحت نظر پزشک یا فیزیوتراپیست باشد تا از بروز هرگونه آسیب جدی جلوگیری شود.
درمان‌های جراحی
اگر درمان‌های غیرجراحی مؤثر نباشند، عمل جراحی ممکن است ضروری باشد. روش‌های جراحی شامل:
دیسک کتومی:
حذف قسمت آسیب‌دیده دیسک برای کاهش فشار بر عصب.
لامینکتومی:
حذف بخشی از مهره برای آزاد کردن عصب‌ها.
فیوژن مهره‌ای:
اتصال دو مهره به یکدیگر برای کاهش حرکات دردناک.
هزینه عمل دیسک کمر
هزینه عمل دیسک کمر بسته به نوع عمل، محل جراحی، سطح پیچیدگی و بیمه بیمار متغیر است. به طور کلی، هزینه‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
هزینه‌های بیمارستان: هزینه‌های مربوط به اقامت در بیمارستان و خدمات پزشکی.
هزینه جراح: حق‌الزحمه جراح و تیم پزشکی.
هزینه داروها: هزینه داروهای تجویزی قبل و بعد از عمل.
هزینه فیزیوتراپی:هزینه جلسات فیزیوتراپی پس از عمل.
نتیجه‌گیری
دیسک های کمر می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشد. شناسایی علل، تشخیص به موقع و انتخاب روش درمان مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است. درمان‌های غیرجراحی معمولاً اولین گزینه هستند، اما در برخی موارد نیاز به عمل جراحی وجود دارد. در نهایت، هزینه‌های مربوط به درمان باید با توجه به وضعیت مالی و بیمه بیمار مورد بررسی قرار گیرد. اگر شما یا کسی که می‌شناسید با مشکلات دیسک های کمر مواجه هستید، مشاوره با یک پزشک متخصص ضروری است.
